Mae’r Comisiynydd Heddlu a Throsedd David Munro wedi dweud bod yn rhaid cyflwyno safleoedd tramwy sy’n darparu mannau aros dros dro i Deithwyr yn Surrey yn dilyn nifer o wersylloedd diawdurdod diweddar.
Mae’r CHTh wedi bod mewn deialog gyson yn ystod yr ychydig wythnosau diwethaf gyda Heddlu Surrey a chynghorau lleol amrywiol sydd wedi bod yn delio â gwersylloedd mewn ardaloedd ar draws y sir gan gynnwys Cobham, Guildford, Woking, Godstone, Spelthorne ac Earlswood.
Mae'r defnydd o safleoedd tramwy sy'n darparu mannau aros dros dro gyda chyfleusterau priodol wedi bod yn llwyddiannus mewn ardaloedd eraill o'r wlad - ond nid oes yr un yn Surrey ar hyn o bryd.
Mae'r CHTh bellach wedi cyflwyno ymateb i ymgynghoriad y llywodraeth ar wersylloedd diawdurdod yn galw am fynd i'r afael ar fyrder â phrinder safleoedd tramwy a diffyg darpariaeth llety.
Mae’r ymateb ar y cyd wedi’i anfon ar ran Cymdeithas Comisiynwyr yr Heddlu a Throseddu (APCC) a Chyngor Cenedlaethol Penaethiaid yr Heddlu (NPCC) ac mae’n rhoi barn ar faterion fel pwerau’r heddlu, cysylltiadau cymunedol a gweithio gydag awdurdodau lleol. Y CHTh yw arweinydd cenedlaethol APCC ar gyfer Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Hawliau Dynol sy’n cynnwys Sipsiwn, Roma a Theithwyr (GRT).
Gellir gweld y cyflwyniad yn llawn gan glicio yma.
Dywedodd y CHTh ei fod wedi cyfarfod y llynedd ag amrywiol arweinwyr cynghorau bwrdeistref ac ysgrifennodd at Gadeirydd Grŵp Arweinwyr Surrey ynghylch safleoedd tramwy ond ei fod wedi’i rwystro gan y diffyg cynnydd. Mae nawr yn ysgrifennu at bob AS ac arweinydd cyngor yn Surrey i ofyn am eu cefnogaeth i ddarpariaeth frys o safleoedd yn y sir.
Dywedodd: “Hyd yma mae gwersylloedd diawdurdod wedi bod yn ystod yr haf hwn mewn nifer o leoliadau ar draws Surrey sydd yn anochel wedi achosi peth aflonyddwch a phryder i gymunedau lleol a chynyddu’r straen ar adnoddau’r heddlu ac awdurdodau lleol.
“Rwy’n gwybod bod yr heddlu a chynghorau lleol wedi bod yn gweithio’n galed i gymryd y camau priodol lle bo angen ond y mater allweddol yma yw diffyg safleoedd tramwy addas i gymunedau SRT gael mynediad atynt. Ar hyn o bryd nid oes unrhyw safleoedd tramwy o gwbl yn Surrey ac rydym yn gweld mwy a mwy o grwpiau Teithwyr yn sefydlu gwersylloedd diawdurdod yn y sir.
“Maen nhw’n aml yn cael gorchmynion gan yr heddlu neu’r awdurdod lleol ac yna’n symud ymlaen i leoliad arall gerllaw lle mae’r broses yn dechrau eto. Mae angen i hyn newid a byddaf yn ailddyblu fy ymdrechion ar lefel leol a chenedlaethol i wthio am gyflwyno safleoedd tramwy yn Surrey.
“Byddai darparu’r safleoedd hyn, er nad ydynt yn ateb cyflawn, yn gwneud llawer i ddarparu’r cydbwysedd gofalus hwnnw sydd mor bwysig rhwng lleihau’r effaith ar gymunedau sefydlog a chwrdd ag anghenion y cymunedau Teithwyr. Fe fyddan nhw hefyd yn rhoi pwerau ychwanegol i’r heddlu gyfeirio’r rhai mewn gwersylloedd diawdurdod i le dynodedig.
“Yr hyn na ddylem ei ganiatáu yw unrhyw densiynau uwch a grëir gan wersylloedd anawdurdodedig i gael eu defnyddio fel esgus dros anoddefgarwch, gwahaniaethu neu drosedd casineb tuag at y gymuned SRT.
“Fel arweinydd cenedlaethol APCC ar gyfer materion EDHR, rwyf wedi ymrwymo i helpu i herio camsyniadau am y gymuned SRT a cheisio ateb tymor hwy a fydd o fudd i bob cymuned.”