Taliyaha Booliska iyo Dembiyada Lisa Townsend ayaa sheegtay in bilayska safka hore ee guud ahaan Surrey la ilaalin doono sanadka soo socda ka dib markii canshuur kordhinteeda golaha la isku raacay horaantii maanta.
Soo jeedinta komishanka ee kordhinta wax ka yar 5% ee qaybta bilayska ee cashuurta golaha ayaa socon doonta ka dib markii xubnaha booliiska gobolka iyo gudiga dambiyada ay u codeeyeen inay taageeraan soo jeedinteeda intii lagu jiray shir ka dhacay Woodhatch Place ee Reigate saaka.
Qorshaha guud ee miisaaniyada ee booliska Surrey ayaa maanta loo soo bandhigay guddiga oo ay ku jirto heerka canshuurta golaha ee loo qaaday booliska gobolka, oo loo yaqaan xeerar, taasoo maalgelisa ciidamada oo ay weheliso deeq ka timid dowladda dhexe.
Gudoomiyuhu waxa uu sheegay in bilaysku ay soo food saartay caqabado dhaqaale oo aad u wayn, taliyahana waxa uu caddeeyey in hadii aan la kordhin amar ay ciidamadu ku qasbanaan doonaan in ay dhimaan taas oo ugu danbayn saamayn doonta adeega dadka deegaanka Surrey.
Si kastaba ha ahaatee go'aanka maanta waxa uu ka dhigan yahay in Booliiska Surrey ay sii wadi karaan ilaalinta adeegyada safka hore, iyaga oo awood u siinaya kooxaha booliiska in ay wax ka qabtaan arrimaha muhiimka u ah dadweynaha oo ay la dagaalamaan dambiilayaasha bulshooyinkayada.
Qaybta bilayska ee celceliska biilka Canshuurta Golaha Band D hadda waxa lagu dejin doonaa £310.57– korodhka £15 sannadkii ama £1.25 bishii. Waxay u dhigantaa ku dhawaad 5.07% korodhka dhammaan qaybaha cashuuraha dawladda hoose.
Pound kasta oo ka mid ah heerka la dajiyay, Booliska Surrey waxaa lagu maalgeliyaa nus milyan ginni oo dheeri ah. Guddoomiyuhu waxa uu sheegay in cashuuraha golaha deegaanka ay wax weyn ka bedelaan adeega ay saraakiisheenna iyo shaqaalaheenna u qabtaan gobolka, waxaanu uga mahadceliyey dadka deegaanka taageerada joogtada ah.
Xafiiska Guddoomiyaha waxa uu qabtay la tashi dadweyne intii lagu jiray Diseembar iyo horraantii Jannaayo kaas oo in ka badan 3,100 jawaab-bixiyeyaal ay kaga jawaabeen ra'yi ururin fikradahooda.
Dadka deegaanka waxaa la siiyay saddex ikhtiyaar - haddii ay diyaar u yihiin inay bixiyaan £15 dheeraadka ah ee la soo jeediyay sannadkii biilka canshuurta golaha, tirada u dhaxaysa £10 iyo £15 ama shax ka hooseeya £10.
Ku dhawaad 57% jawaab bixiyaasha ayaa sheegay inay taageerayaan kororka £15, 12% waxay u codeeyeen tiro u dhaxaysa £10 iyo £15 halka 31% soo hadhay ay sheegeen inay diyaar u yihiin inay bixiyaan tiro ka yar.
Kuwa ka jawaabay sahanka waxay tilmaameen tuuganimada, dhaqanka bulshada lidka ku ah iyo ka hortagga dembiyada xaafadaha inay yihiin saddexda qaybood ee bilayska oo ay aad u jeclaan lahaayeen inay arkaan Bilayska Surrey oo diiradda saaraya sannadka soo socda.
Guddoomiyaha ayaa sheegay in xitaa qaanuunka kororka sanadkan, Booliska Surrey ay wali u baahan doonaan inay helaan £17m oo kayd ah afarta sano ee soo socota - marka lagu daro £80m oo horay loo soo saaray tobankii sano ee la soo dhaafay.
"450 sarkaal oo dheeraad ah iyo shaqaale bilays ah ayaa la qori doonaa Ciidanka tan iyo 2019"
Komishaneer Lisa Townsend ayaa tiri: "In la waydiiyo dadwaynaha lacag dheeraad ah sanadkan waxay ahayd go'aan aad u adag, waxaanan aad iyo aad uga fikiray hindise sharciyeedka aan maanta horgeeyay booliiska iyo gudida dambiyada.
"Waxaan aad u la socdaa in dhibaatada maciishada ay culays weyn saarayso qof walba dhaqaalihiisa. Laakiin xaqiiqda adag ayaa ah in bilayska sidoo kale ay si dhab ah u saameynayso jawiga maaliyadeed ee hadda jira sidoo kale.
"Waxaa jira cadaadis aad u weyn oo saaran mushaharka, tamarta iyo kharashka shidaalka iyo sare u kaca sicir bararka waxay la macno tahay in miisaaniyada bilayska Surrey ay soo food saartay culays aan hore loo arag.
“Markii la ii doortay Guddoomiyaha 2021-ka, waxa aan go’aansaday in aan inta ugu badan ee suurtogalka ah booliis waddooyinka soo dhigo, tan iyo markii aan xilka hayay, dadweynuhu waxa ay cod dheer iyo cad iigu sheegeen in ay tahay waxa ay doonayaan in ay arkaan.
“Booliska Surrey waxa uu hadda ku socdaa wadadii uu ku shaqaaleysiin lahaa 98-ka sarkaal ee dheeraadka ah, taas oo ah saamiga Surrey sanadkan ee barnaamijka sare u qaadida qaranka ee dawladda kaas oo aan ogahay in dadka deegaanka ay aad ugu hanweyn yihiin in ay ka dhex muuqdaan bulshooyinkeena.
"Taasi waxay ka dhigan tahay in in ka badan 450 sarkaal oo dheeraad ah iyo shaqaale bilays ah oo hawl-gal ah loo qori doono Ciidanka tan iyo 2019, taas oo aan aaminsanahay in ay ka dhigi doonto Surrey Police kii ugu xoogga badnaa ee ay soo mareen qarni.
"Shaqo aad u badan ayaa gashay shaqaaleysiinta tiradaas dheeraadka ah, laakiin si loo ilaaliyo heerarkan, waxaa muhiim ah inaan siinno taageero sax ah, tababar iyo horumarin.
"Tani waxay ka dhigan tahay inaan ka heli karno in badan oo iyaga ka mid ah oo ku saabsan bulshooyinkayada sida ugu dhakhsaha badan ee aan u ilaalin karno dadka xilliyadan adag.
"Waxaan jeclaan lahaa inaan u mahadceliyo qof kasta oo waqti ku bixiyay inuu buuxiyo xog-ururintayada oo na siiyay fikradahooda ku aaddan booliiska Surrey. In ka badan 3,000 oo qof ayaa ka qayb qaatay waxayna mar kale muujiyeen taageerada ay u hayaan kooxahayada booliiska iyadoo 57% ay taageereen £15 kororka sannadkii.
Waxa kale oo aanu helnay in ka badan 1,600 oo faallooyin ah oo ku saabsan mawduucyo kala duwan kuwaas oo gacan ka geysan doona in aan ku wargeliyo wada-hadallada uu xafiiskaygu la yeesho Ciidanka ee ku saabsan waxa muhiimka u ah dadka deggan.
“Booliska Surrey waxa ay horumar ka sameynayaan meelaha muhiimka u ah bulshadeena. Tirada tuugada la xalinaayo waa ay sii kordheysaa, waxaa si weyn diirada loo saaray sidii bulshadeena ay u ilaalin lahaayeen dumarka iyo gabdhaha, Booliska Surrey ayaa qiimeyn heer sare ah ka helay kormeerayaasheena ku saabsan ka hortagga dembiyada.
“Laakiin waxaan dooneynaa inaan sameyno xitaa si ka sii wanaagsan. Toddobaadyadii la soo dhaafay waxaan shaqaaleysiiyay Taliyaha cusub ee Surrey Tim De Meyer, waxaana iga go'an inaan siiyo agabka saxda ah ee uu u baahan yahay si aan u siino dadweynaha Surrey adeegga ugu wanaagsan ee bulshooyinkayada."