Fa'amatalaga – IOPC Complaints Information Bulletin Q3 2023/2024

O kuata ta'itasi, e aoina ai e le Ofisa Tuto'atasi mo Amioga Leoleo (IOPC) fa'amaumauga mai leoleo e uiga i le auala latou te taulimaina ai fa'aseā. Latou te faʻaogaina lenei mea e maua ai faʻamatalaga faʻamatalaga e faʻaalia ai le faʻatinoga e faasaga i le tele o fuataga. Latou te fa'atusatusa fa'amaumauga a le malosi ta'itasi ma a latou vaega malosi tutusa averesi ma fa'atasi ai ma fa'ai'uga atoa mo 'au uma i Egelani ma Uelese.

O faʻamatalaga o loʻo i lalo e faʻatasi ma le IOPC Complaints Information Bulletin mo le Kuata Tolu 2023/24:

O lo'o fa'aauau pea ona mata'itu ma su'esu'e e le Ofisa o Leoleo ma le Komesina o Soligatulafono mo Surrey (OPCC) le fa'afoega o fa'aseā a Leoleo a Surrey. Ole Q3 (2023/24) fa'amaumauga lata mai e fa'atatau ile fa'atinoga a Leoleo Surrey ile va ole 1.st Aperila 2023 i le 31st Tesema 2023.

Tele Vaega Fa'atusa (MSF): Cambridgeshire, Dorset, Surrey, Thames Valley

O vaega o tu'ua'iga e pu'e ai le a'a o le le fiafia na fa'aalia i se fa'aseā. Ose fa'aseā o le a aofia ai se tasi pe sili atu tu'ua'iga ma e tasi le vaega e filifilia mo tu'ua'iga ta'itasi e fa'amauina. Faamolemole silasila ile IOPC Ta'iala fa'aletulafono i le pu'eina o fa'amaumauga e uiga i fa'aseā a leoleo, tu'uaiga ma fa'auigaina o vaega o fa'aseā. 

O le OPCC Complaints Lead e fiafia e lipoti atu e faapea o Surrey Police o loʻo faʻaauau pea ona lelei le faʻatinoina e tusa ai ma le taina o faʻasea lautele ma faʻafesoʻotaʻi tagata faʻasea. O le taimi lava na faia ai se fa'aseā, e ave e le Force se averesi o le aso e tasi e fa'amau uma ai le fa'aseā ma i le va o le 1-2 aso e tusi uma ai ma fa'afeso'ota'i lē na tagi.

E 1,686 fa'asea na fa'amauina e Leoleo a Surrey ma e 59 le tele o fa'asea na fa'amauina i le vaitaimi tutusa i le tausaga talu ai (SPLY). E maualuga teisi nai lo MSFs. O lo'o tumau pea le malosi o le fa'aogaina ma le fa'afeso'ota'iga nai lo MSFs ma le National Average, e i le va o le 1-2 aso (silasila i le vaega A1.1). 

Ole fa'atinoga lava lea e tasi ile kuata mulimuli (Q2 2023/24) ma se mea e mitamita ai le Force ma le PCC. 

Na fa'amauina e le Force 2,874 tu'uaiga (166 sili atu i le SPLY) ma fa'amauina le tele o tu'uaiga i le 1,000 tagata faigaluega nai lo le MSFs ma le National Average. O lo'o fa'ailoa e le Malo o lo'o fa'amauina se numera sili atu o tu'ua'iga nai lo le MSFs ma o lo'o fa'agasolo a'oa'oga fa'atasi ma le au fa'aseā e fa'amautinoaina o vaega o fa'aseā e fa'atatau i se vaega fa'apitoa o galuega a leoleo o lo'o aofia i lalo o le tu'ua'iga e tasi pe a talafeagai ma ogatasi ma le ta'iala a le IOPC.

O se vaega e fiafia le PCC e lipoti atu, o le pasene o mataupu na tusia i lalo o le Faamatalaga 3 ma faamauina o le 'Le fiafia ina ua maeʻa ona faʻatautaia muamua' ua faʻaititia mai le 32% i le 31%. O loʻo maualuga pea lenei mea nai lo MSFs ma National Average o loʻo i le va o le 14%-19% i lalo o lenei vaega. Ina ia foia lenei atugaluga, ua faia e le Force ni suiga i ana faiga o faamaumauga, ma e tatau ona tatou vaai i nisi tulaga faaleleia i masina o lumanai, ma le faaitiitia o faitioga o loo faamauina i lalo o lenei vaega.

O lo'o fa'atautaia fo'i e Leoleo a Surrey ia lu'itau o lo'o tu'uina mai e ala i le tagofiaina o meatotino. O le fa'agaioiga o le Coral ua fa'alauiloa e fa'atatau i le su'eina o meatotino, fa'atumauina ma le fa'ate'aina, ma o lo'o fa'amoemoe o le a fa'aitiitia ai le aofa'i o fa'aseā i le lumana'i i lalo o lenei vaega (silasila i le vaega A1.2). O lo'o fa'atalitali fo'i e le Malosi se fa'aitiitiga o le fa'amauina o le 'Tulaga Lautele o Auaunaga' i le kuata o lumana'i ona o le a'oa'oga e le'i leva ona tu'uina atu i le au fa'aseā (vaega A1.3). E ui lava e maualuga atu nai lo a tatou MSF, o le tele o faitioga e fa'atatau i le fa'aogaina o tatou malosiaga e pu'e fa'apagota ma taofia ai ua fo'ia ina ua fa'amautu e talia le auaunaga.

O lo'o fa'agasolo fo'i le iloiloga a le Vaega o le 'Leai' (vaega A1.4) lona lua maualuga. O lo'o fa'amoemoe le Malo o lo'o fa'aogaina e le au fai fa'aseā lenei mea nai lo isi mea e sili atu ona talafeagai ma o le a taumafai e tali atu i ana su'esu'ega i totonu o le lipoti o le isi kuata. 

Ole taimi ole su'esu'ega mo mataupu i lalo ole Fa'amatalaga 3 - ile su'esu'ega fa'apitonu'u, e 216 aso faigaluega fa'atusatusa ile 200 aso mo le SPLY (+16 aso). O MSFs e 180 aso ma le averesi a le atunuʻu e 182 aso. Surrey PSD o loʻo faʻagasolo i le faʻafaigaluegaina o ni tagata fou e tolu e faʻauluina faʻasea e faʻateleina le maufetuunaʻi ma le taimi o suʻesuʻega. O lo'o iai le fa'amoemoe o le a fa'aleleia atili le taimi pe'a tu'u i tofiga le au ofisa ma ua lava a'oa'oga e fa'atino ai lea matafaioi.

O le auala na taulimaina ai tuuaiga (vaega A3.1) o loʻo faʻaalia ai e naʻo le 2% na taulimaina i lalo o le Faʻamatalaga 3 na suʻesuʻeina (e le faʻatatau i faiga faʻapitoa). E talitonu le Malo o le numera o tuuaiga na taulimaina e le o noatia i taualumaga faʻapitoa e tumau pea le maualalo nai lo le faʻatusatusa i MSF ona o le mea moni e faapea o Surrey PSD o loʻo i ai i latou uma e faʻatautaia faitioga, e nafa ma le faʻatautaia muamua ma soʻo se suʻesuʻega e manaʻomia. Ole mea lea e mafai ai ona latou pulea fa'asea i fafo atu o mana'oga e fa'amaumau ai le mataupu e fai ma su'esu'ega.

E ui ina 29 (27%) le tele o fa'asinoga a Leoleo a Surrey i le IOPC pe a fa'atusatusa i la matou MSF (vaega B fa'asinomaga), o le Force ma le OPCC na latou sailia le fa'amautinoaga mai le IOPC o nei mea ua talafeagai ma o lo'o o gatasi ma ta'iala. 

O se vaega o galuega o le a taula'i nei i ai le Malo, o ana gaioiga i fafo atu o mataupu faasea i le Faamatalaga 3 (silasila i le vaega D2.1). E talia e PSD e le o fa'amauina le taunu'uga talafeagai, fa'amauina o le 'Fa'amatalaga' ma o lea, o lo'o tu'uina atu a'oa'oga i le au fa'aseā ina ia mautinoa o lo'o fa'amaumau le taunu'uga sili ona sa'o. Toe fo'i, e fa'ailoa fa'afia e Leoleo a Surrey 'NFA' nai lo le MSF, ma fa'aalia ai o lo'o matou faia ni gaioiga lelei pe a talafeagai i le tele oa matou mataupu. (48% kuata mulimuli i le 9% i lenei kuata).

Afai ua faamauina se faasea i lalo o le Faamatalaga 3 i le Tulafono o le Toefuataiga o Leoleo 2002, e iai le aiā a lē ua tagi e talosaga mo se toe iloiloga. E mafai e se tagata ona talosaga mo se iloiloga pe afai e le fiafia i le auala na taulimaina ai le latou faasea, po o le taunuuga. E fa'atatau pe na su'esu'eina le fa'aseā e le pulega talafeagai po'o le tagofiaina i se isi itu nai lo le su'esu'ega (e le'o su'esu'ega). O le talosaga mo se toe iloiloga o le a iloiloina e le ofisa leoleo i le lotoifale poʻo le IOPC; e fa'alagolago le tino iloilo talafeagai i tulaga o le fa'aseā. 

I le Q3, na ave e le OPCC le averesi o le 32 aso e fa'amae'a ai iloiloga fa'aseā. Na sili atu lenei mea nai lo SPLY pe a 38 aso ma e sili atu le vave nai lo MSF ma le National Average. O le IOPC na ave le averesi o le 161 aso e faʻamaeʻa ai iloiloga (umi atu nai lo le SPLY ina ua 147 aso). O lo'o nofouta le IOPC i fa'atuai ma feso'ota'i masani ma le PCC ma Surrey Police.

tusitala:  Sailesh Limbachia, Ulu o Fa'ase'ega, Tausisi & Tutusa, Eseese & Fa'aofi

aso:  29 Fepuari 2024.